Günümüzde fonksiyonel gıdalara olan ilgi giderek artmaktadır. Bunlardan bazıları probiyotikler, prebiyotikler ve simbiyotiklerdir. Bunların sindirim sistemi ve bağırsak üzerine faydaları kanıtlanmıştır ve çoğu kişi tarafından bilinmektedir. Peki pre/probiyotikler ve simbiyotikler nedir? Hangisini tercih etmeliyiz? Bu yazımızda bunlara göz atacağız.
Probiyotikler, yeterli miktarda uygulandığında kişiye çeşitli sağlık faydaları sağlayabilecek canlı bakteri ve mayalardır. İnsanlarda en yaygın olarak kullanılan probiyotikler, Lactobacillus veya Bifidobacterium cinsinden bakterilerdir. Bu cinsler aynı zamanda doğal olarak sindirim sistemi mikrobiyatamızda da bulunmaktadır.
Probiyotiklerin insan sağlığı üzerinde etkileri şunlardır:
- mikrobiyatayı düzenleme,
- bağırsak hareketlerini düzenleme,
- bağırsak sağlığını koruma,
- hastalıklara karşı doğal direnci arttırma,
- ishali önleme,
- alerji ve egzamaların şiddetini azaltma
- ruh sağlığı üzerine olumlu etki
Tabi bu faydaları sağlaması için uygulanan probiyotik 106 kob/g canlı içermeli ve bu canlılar bağırsağa canlı bir şekilde ulaşabilmelidir.
Probiyotikler doğal olarak yoğurt, kefir gibi bazı fermente gıdalarda bulunurlar. Fakat bir gıdanın fermente olması her zaman probiyotik olduğu anlamına gelmez. Örneğin her ev ve market turşusu yeterli miktarda probiyotik içermeyebilir.
Faydaları nedeniyle probiyotik takviyesi alımı bazı kişilere önerilebilir. Probiyotik takviyesi seçilirken önemli olan yeterli miktarda canlı içermesi ve bu mikroorganizmaların bağırsağa kadar canlı ulaşmasını sağlayacak şekilde tasarlanmış olmasıdır.
Prebiyotikler ise bağırsaktaki faydalı bakterilerin büyümesi ve sayısının artmasını sağlayan besinlerdir. Yani gıdalardan aldığımız canlı probiyotiklerin büyümesini teşvik eden cansız moleküllerdir. Prebiyotik gıdaların başında yoğurt, kefir, muz, boza, soğan, sarımsak, yer elması ve tam tahıllı gıdalar gelmektedir.
Probiyotik ve prebiyotiklerin birlikte bulunduğu gıdalar ise simbiyotikler olarak adlandırılır. Sadece probiyotik yerine prebiyotik de içeren bir gıda veya gıda takviyesi tüketmenin bağırsaklardaki yararlı bakterilerin daha kolay artmasını sağlayacağı düşünülmektedir. Normalde probiyotiklerin çalışması için ek bir prebiyotik alınmasına gerek yoktur, çünkü gıdalar ile prebiyotik de almaktayız. Ancak probiyotik ve prebiyotiklerin beraber tüketilmesi probiyotikleri daha etkili hale getirmektedir.
Özetle bağırsak sağlığı ve daha birçok sorun için pre/probiyotiklerden veya simbiyotiklerden faydalanabiliriz. Bunun için bol bol probiyotik ve prebiyotik gıda tüketebilir veya gıda takviyelerinden destek alabiliriz. Eğer gıda takviyesi alacaksak probiyotik ve prebiyotikleri birlikte içeren simbiyotik gıda takviyelerini tercih edebilir. Ancak lütfen unutmayalım, bu besinlerin doğru oranlarda ve sindirilmeden bağırsağa ulaşması önemlidir. Herhangi bir besin takviyesi almadan önce mutlaka bir sağlık personeline danışınız.
